Duitsland viert 100 jaar Bauhaus

In 1919 richtte architect Walter Gropius een academie op voor architectuur, beeldende kunst en toegepaste kunsten. Zijn visie ging uit van een ‘synthese van kunst’. Destijds was het een moderne hervorming van de cultuur door samenwerking van verschillende disciplines.
Hoewel de school eigenlijk maar 14 jaar heeft bestaan, heeft het concept de hele wereld veroverd en is de invloed na 100 jaar nog steeds terug te zien. Daarom viert Duitsland in 2019 100 jaar Bauhaus. Maar er zijn nu al volop tentoonstellingen te bezoeken.

De stijl van Bauhaus

Als er al een stijl te noemen is, dan is dat rationeel, standaard en functioneel. Van asbakken tot poppen en van affiches tot stalen buismeubelen. Het werk van de docenten en studenten is zo divers dat het niet onder een stijl te vangen is. Bauhaus was vooral een school met vooruitstrevend onderwijs. Nieuw was de manier van lesgeven. Leerlingen werden aangemoedigd volop te experimenteren met materialen. De beweging ging uit van het concept ‘Gesamtkunstwerk’. Dit concept verenigt kunst op alle vlakken van het leven tot een totaalkunstwerk. De invloed van Bauhaus is daardoor heel breed: architectuur en design, kunst, typografie, fotografie, theater en dans, alles komt samen bij Bauhaus.

Internationaal en interdisciplinair

Het Bauhaus trok veel internationale kunstenaars aan die les kwamen geven in diverse disciplines. Zo doceerden er architecten, stedenbouwkundigen, kunstenaars, wetenschappers en ontwerpers. Deze internationale artistieke diversiteit maakte het Bauhaus een locatie voor de Europese avant-garde. De innovatieve vorm van kunsteducatie heeft tot op de dag van vandaag invloed op de leer van vele hogescholen van kunst en architectuur.

Directie

Ook de focus van de drie opeenvolgende directeuren was heel divers. Oprichter Gropius zette zich in voor flexibel en kostenefficiënt bouwen. Zijn opvolger, Meyer, wilde vooral voldoen aan de behoeften van bewoners. De derde directeur, Mies van der Rohe richtte zich juist op het openstellen van grenzen tussen interieur en exterieur. De resultaten variëren sterk. Net zoals de gebouwen van de drie directeurs erg van elkaar verschillen, zijn de werken van studenten en docenten niet consistent in stijl.

Bewogen geschiedenis

De jaren vanaf de oprichting in 1919 tot de gedwongen sluiting in 1933 waren bewogen jaren. Juist deze periode, en de gedwongen sluiting, zorgden uiteindelijk voor de wereldwijde verspreiding van het Bauhaus-concept.
Sommige aanhangers waren controversieel, waaronder de Nationaal Socialisten. Ook grafische designs bevonden zich op het snijvlak van experimenteel en propaganda.

Verhuizingen

In 1925 verhuisde het Bauhaus naar Dessau. Deze ambitieuze stad was de ideale omgeving voor het ontwerpen van modellen voor industriële massaproductie. De modernisering werd ook op de school zelf merkbaar. Meesters werden professoren en leerlingen werden studenten. In 1932 dwongen de Nazi’s het Bauhaus naar Berlijn te verhuizen. Daar vond de school huisvesting in een verlaten telefoonfabriek.

New Bauhaus

Met de emigratie van veel leden van het Bauhaus, werd het Bauhaus-idee buiten Europa verspreid. Onder andere in de Verenigde Staten veranderden de inhoud en vormen van design. In 1937 werd het New Bauhaus in Chicago opgericht. Oud directeuren Walter Gropius en vooral Ludwig Mies van der Rohe werden de belangrijkste en meest invloedrijke architecten in de VS. En waar in de jaren ’20 veel Amerikaanse ideeën invloed hadden op het Bauhaus, werden concepten van het Bauhaus nu invloedrijk in Amerika.

Deelnemen aan de feestelijkheden?

De honderdste verjaardag wordt in 2019 gevierd in de ware Bauhaus-traditie: experimenteel, veelzijdig, internationaal en hedendaags. Voor wie niet kan wachten, zijn er nu al tentoonstellingen te bezoeken.
Het Bauhaus-museum Dessau heeft de deuren geopend. Sinds juli 2018 is het museum in het hart van het stadspark van Dessau op regelmatige tijdstippen voor het publiek toegankelijk. Ook elf musea in en rond Weimar tonen nu al verschillende stukken uit de Bauhaus collectie. Een overzicht van alle activiteiten vindt u op de officiële website Bauhaus100.de

Bauhaus vanuit huis beleven?

Bekijk online een collectie met maar liefst 32.000 werken van Bauhaus studenten en docenten. Het Harvard Art Museums zette deze omvangrijke en inspirerende Bauhaus collectie online