Waar kennen we Cees Braakman van?
Veel mensen zullen Braakman kennen van de draadstoel SM05 en draadkruk KM05, die hij al in 1953 ontwierp voor Pastoe, maar die nog steeds helemaal van nu oogt. Ook zijn Berken-serie van gebogen multiplex is geliefd in eigentijdse interieurs, net als de kasten van de Japanse serie. De meubels zijn steeds moeilijker te vinden op de vintage-markt, mede omdat er veel internationale kapers op de kust zijn.
Cees Braakman als kind van Pastoe?
Hij werd geboren boven de fabriek van Pastoe in Utrecht, waar zijn vader bedrijfsleider was. Op 17-jarige leeftijd ging hij er zelf werken. Na de Tweede Wereldoorlog maakte hij voor het bedrijf, dat zichzelf opnieuw wilde uitvinden, een studiereis naar de Verenigde Staten. Daar werd hij vooral gegrepen door de modernistische ideeën. Terug in Nederland ging hij experimenteren met revolutionaire technieken die hij daar had gezien, zoals het buigen van multiplex en het ontwerpen van draadstaal.
Hoe zit het met de kritiek dat Braakmans stoelen soms lijken op die van andere ontwerpers?
Braakman vond het zijn taak als ontwerper om hedendaagse, betaalbare meubels te maken voor de Nederlandse markt en zag er geen probleem in om zich daartoe te laten inspireren door aantrekkelijke voorbeelden en die aan te passen. De overeenkomst tussen bijvoorbeeld zijn draadstoel en die van Eames is evident, maar ook de Diamond Chair van Harry Bertoia is een vergelijkbaar model, dus wie is origineel. Je kunt de nadruk leggen op de overeenkomsten, maar de stoelen hebben heel duidelijk hun eigenheid.
Waren zijn meubels meteen een succes?
Het publiek in Nederland was tamelijk behoudend, wat een journalist in 1956 zelfs verleidde tot de uitspraak dat veel mensen hier ‘een groot deel van het plezier van het leven missen’ door hoe ze wonen. De heldere, functionele, flexibele ontwerpen van Braakman pasten precies bij de promotie van modern wonen van Goed Wonen, welke bepleitte dat er licht, lucht en ruimte moest komen in de veelal kleine huizen van de wederopbouw. Dat, in combinatie met de verfrissende reclamecampagnes zorgde ervoor dat Pastoe snel populair werd.
Wat vond Braakman zelf zijn belangrijkste ontwerpen als het gaat om beter wonen?
Te oordelen aan de tijd en energie die hij erin stak, had hij een speciale voorliefde voor het ontwerpen van flexibele kastsytemen waarmee de ruimte heel efficiënt werd benut. Hij bedacht bijvoorbeeld de revolutionaire serie Pastoe naar Maat. Essentieel in dit systeem was de vernieuwende hoeklijst, waaraan je aan alle kanten planken en onderdelen kon koppelen. Iedereen die wel eens een kast van Ikea in elkaar heeft gezet, kent het concept. In Zweden hebben ze het namelijk van Pastoe gekopieerd.
Braakman is een mysterieuze figuur, er is zelfs maar één foto van hem bekend …
Het klopt dat Braakman nooit veel heeft verteld voer zijn ontwerpen en over zichzelf liet hij nog minder los. Dat intrigeerde de schrijver Maria Barnas dusdanig dat ze er het essay Braakman en ik over schreef. Barnas schrijft daarin even fraai als vertwijfeld: “Het is alsof Braakman mij met zijn meubels iets probeert te vertellen. Maar ik versta hem niet goed.”
